سه ویژگی برجسته اباعبدالله
در خلال دهها و صدها خصوصیتی که امّت اسلام به برکت اسلام و قرآن و اهل بیت از آن برخوردار است، یکی هم این است که مردم ما الگوهای بزرگ و درخشانی در جلوِ چشم خود دارند.
برای ملتها، الگو خیلی مهمّ است. شما ببینید؛ ملتهای مختلف، اگر در شخصیتی رشحهای از عظمت وجود داشته است، او را مطلق می کنند، بزرگ می کنند، نام او را جاودانه می کنند؛ برای اینکه حرکت عمومی نسل هایشان را به آن سمتی که می خواهند، جهت بدهند. گاهی شخصیت واقعی هم ندارند؛ اما در داستانها و شعرها و افسانههای گوناگون ملی و اساطیر، آنها را مطرح میکنند. اینها همه از این سرچشمه گرفته است که ملتها از میان خود، به دیدن نمونههای بزرگ احتیاج دارند. این در اسلام به صورت فراوان و بینظیری هست، که از جلمه بزرگترین آنها حضرت اباعبداللَّه علیهالسّلام پیشوای مسلمین و فرزند پیامبر و شهید بزرگِ تاریخ بشر است.
برجستگی وجود اباعبداللَّه علیهالسّلام دارای ابعاد است که هر کدام از این ابعاد هم بحث و توضیح و تبیین فراوانی به دنبال دارد؛ ولی اگر دو، سه صفت برجسته را در میان همه این برجستگی ها اسم بیاوریم، یکی از آنها ?«اخلاص» ?است؛ یعنی رعایت کردن وظیفه خدایی و دخالت ندادن منافع شخصی و گروهی و انگیزههای مادّی در کار.
صفت برجسته دیگر? «اعتماد به خدا»? ست. ظواهر حکم می کرد که این شعله در صحرای کربلا خاموش خواهد شد. چطور این را «فرزدقِ» شاعر می دید؛ اما امام حسین علیهالسّلام نمی دید!؟ نصیحت کنندگانی که از کوفه می آمدند، میدیدند؛ اما حسینبنعلی علیهالسّلام که عین اللَّه بود، نمی دید و نمی فهمید!؟ ظواهر همین بود؛ ولی اعتماد به خدا حکم می کرد که علیرغم این ظواهر، یقین کند که حرف حق و سخن درست او غالب خواهد شد. اصل قضیه هم این است که نیّت و هدف انسان تحقّق پیدا کند. اگر هدف تحقّق پیدا کرد، برای انسانِ با اخلاص، شخصِ خود او که مهم نیست….
خصوصیت سوم، ?شناختن «موقع»? است. امام حسین علیهالسّلام در فهم «موقع» اشتباه نکرد. در قبل از حادثه کربلا، دهسال امامت و مسؤولیت با او بود. آن حضرت در مدینه مشغول کارهای دیگری بود و کار کربلایی نمی کرد؛ اما به مجرّد این که فرصت به او اجازه داد که آن کار مهم را انجام دهد، فرصت را شناخت و آن را چسبید؛ موقع را شناخت و آن را از دست نداد.
این سه خصوصیت، تعیین کننده است. در تمام ادوار نیز همین طور است؛ در انقلاب نیز همینگونه بود. امام ما هم که می بینید اینقدر خدای متعال او را به مقام رفیع رساند – و رفعناه مکانا علیّا- و علیرغم همه عوامل در سرتاسر دنیای مادّیت و استکبار که می خواستند او را محو کنند، به فراموشی دهند و کوچک کنند، او را حفظ و بزرگ کرد و ماندگار و جاودان نمود، علّت همین بود که این سه خصوصیت را داشت: اوّلاً با اخلاص بود و برای خود چیزی نمی خواست؛ ثانیاً به خدای خود اعتماد داشت و می دانست که کار و هدف، تحقّق پیدا خواهد کرد – به بندگان خدا هم اعتماد داشت – ثالثاً زمان و «موقع» را از دست نداد. در لحظه لازم، اقدام لازم، صحبت لازم، اشاره لازم و حرکت لازم را کرد.
برگرفته از کتاب «آفتاب در مصاف»(علل و ابعاد حادثه عاشورا برگرفته از بیانات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای مد ضله العالی)، موسسه فرهنگی لوح و قلم، ص ۵۱۶