فطر، عید جهان اسلام
عید فطر در کلام رهبریروز عید فطر از جملهى مناسبتهایى است كه امّت اسلامى مىتواند از آن منتفع شود و خوشبختانه در اسلام از این مناسبتها بسیار است. این روز براى همهى مسلمانان جهان عید است؛ روزى است كه مسلمانان بعد از یك ماه روزهدارى و عبادت و توجّه و تذّكر، با دلهایى كه براى جلب رحمت و نورانیّت الهى آماده شده است، با اقامهى نماز و اجتماعات گوناگون، گرد هم جمع مىشوند و این براى دنیاى اسلام یك فرصت است. همهى اعیاد و مناسبتهاى اسلامى باید این خاصیت را براى ما داشته باشد كه دلهاى ما مسلمانان را به هم نزدیك كند. امروز مسلمانان بیش از همیشه احتیاج دارند به اینكه دلهایشان را به هم نزدیك كنند. … (۱)
فطر هدیه ای از جانب دوست
…عید فطر، یكى از عظیمترین مناسبتهاى اسلامى است. دنیاى اسلام، روز عید فطر را به معناى حقیقى عید مىداند و عید مىگیرد؛ و این چیزى است كه اسلام براى امّت اسلامى خواسته است: «جعله اللَّه لكم عیدا و جعلكم له اهلا»؛ خداى متعال امروز را براى امّت اسلامى عید قرار داد و آنها را شایستهى این عید دانست. آنچه مهم است، بخش دوم قضیه است. ما باید از این هدیهى الهى استفاده كنیم؛ هم استفادهى شخصى، به معناى راه دادن نور معرفت و توبه و انابه به دلهاى خودمان، كه اگر از عالم معرفت و محبّت الهى دریچهاى بر روى دلهاى خودمان باز و اندرون خود را نورانى كنیم، بسیارى از تاریكیها و گرفتاریهاى دنیاى بیرون هم حل خواهد شد؛ چون دل انسانهاست كه سرچشمهى خوبیها و بدیهاست – در اعمال و رفتار و مناسبات اجتماعى و بینالمللى آنها – و هم استفادهى عمومى بكنیم. … (۲)
… امروز عید فطر است؛ روز عیدى گرفتن از خداى متعال است؛ روزى است كه در قنوت نماز عید فطر میلیونها دلِ متذكّر و خاشع از خداوند متعال درخواست كردند همان خیراتى را كه به برترین بندگانش داده است، به آنها هم بدهد و از شرورى كه برترین و بزرگترین انسانهاى تاریخ را از آن دور نگه داشته است، آنها را هم دور بدارد. آن خیرات، در درجهى اوّل، عروج به مقام توجّه به خدا، عبودیّت خدا، آشنا بودن و مرتبط بودن با خدا و الهام گرفتن از حضرت حق در همهى گفتارها و كردارها و آنات زندگى است، و بدترین شرور، شرك به خدا، خضوع در مقابل قدرتهاى غیرالهى و ضدّ الهى و بنده و بردهى دیگران بودن است. امیدواریم خداوند به فضل و رحمتِ خود دعاى میلیونها مسلمان را كه از دل بر زبان جارى كردند، مستجاب كند و مسلمانان را به وادى امن عبودیّت و مقام بندهى صالح و شایستهى خود وارد كند. … (۳)
فطر عیدی برای مغفرت شدگان
… در روایتى است از سُوید بن غَفَله – كه از دوستان امیرالمؤمنین است و دربارهى او اینطور گفتهاند كه «من كان من اولیاء امیرالمؤمنین»؛ از نزدیكان امیرالمؤمنین بوده است – كه مىگوید روز عید فطر در خانهى امیرالمؤمنین بر او وارد شدم. «فاذا عنده فاثور اى خوان»؛ در مقابل او سفرهیى گسترده شده بود و حضرت مشغول غذا خوردن بودند. «و صحفة فیها خطیفة و ملبنة»؛ غذاى بسیار متواضعانهیى در مقابل حضرت گذاشته شده بود. «خطیفة» غذایى است كه در حداقل امكان براى كسى تهیه مىشود؛ مثلاً مقدارى شیر و مقدارى آرد مخلوط مىكردند؛ غذاى كاملاً فقیرانه. «فقلت یا امیرالمؤمنین یوم عید و خطیفة؟»؛ عرض كردم یا امیرالمؤمنین! شما روز عید چنین غذاى كماهمیت و كمارزشى مىخورید؟ معمول این است كه در روزهاى عید، مردم بهترین غذاهاى خود را مىخورند؛ شما به این غذا اكتفا كردید؟ «فقال: انّما هذا عید من غفر له»؛ فرمود امروز، روز عید است؛ اما براى كسانى كه مورد مغفرت الهى قرار گرفته باشند. یعنى عید بودنِ امروز به خوردن غذاهاى رنگین و دلخوش كردن به شادىهاى كودكانه نیست؛ این عید واقعى است براى كسانى كه بتوانند و توانسته باشند مغفرت الهى را براى خودشان تحصیل كنند. در یك جملهى دیگر امیرالمؤمنین فرمود: «انّما هو عید لمن قبل اللَّه صیامه و شكر قیامه»؛ عید فطر، عید است براى كسى كه خدا روزهى او را مورد قبول قرار دهد و نماز و عبادت او را مورد شكر و سپاس خود قرار دهد. «و كلّ یوم لا یعصى اللَّه فیه فهو یوم عید»؛ آن روزى كه من و شما این توفیق را پیدا كنیم كه هیچ معصیتى از ما سر نزند، روز عید و شادمانى است. … (۴)
پی نوشت ها :
(۱) بیانات در دیدار كارگزاران نظام جمهورى اسلامى ایران ۱۵/۰۹/۱۳۸۱
(۲) بیانات در دیدار با كارگزاران نظام جمهورى اسلامى به مناسبت عید سعید فطر ۲۵/۰۹/۱۳۸۰
(۳) بیانات در خطبههاى نماز عید سعید فطر ۰۵/۰۹/۱۳۸۲
(۴) بیانات در خطبههاى نماز عید سعید فطر ۱۳/۰۸/۱۳۸۴