هواپرستی از دیدگاه قرآن و سنت

هواپرستی از دیدگاه قرآن و سنت ، ریشه و عوامل ایجاد آن و آثار و پیامدها و راه حل درمان آن

نام خانوادگی: صولت کوشک

نام : سکینه

تاریخ دفاع: تابستان ۸۶

نام استاد: حجه الاسلام محمد جواد پارسا

واژگان کلیدی: هوي ، پرستش ، هوي پرستي ، نفس ، انسان و شيطان

مدرسه علمیه حضرت زینب سلام الله علیها

چكيده:

ريشه پيروي از هوي به انتخاب خود انسان بر مي گردد كه انتخاب او ، آثار اعتقادي ـ اخلاقي بسيار دارد ولي انسان مي تواند با طي مراحلي ، از آن دوري بجويد .

هدف از اين تحقيق شناساندن هوي و ايجاد احساس ضرورت ترك آن تا اينكه مخاطب خود مايل به دانستن چگونگي مراحل رهايي آن باشد .

بنابراين مي توان گفت كه انسان مي تواند با اختيار و انتخاب خود به قرب إلي الله برسد و يا به هلاكت و بدبختي و چنانچه انسان سعادت را برگزيد بايد با اراده اي مستحكم و توكل به خدا تلاش مضاعف در اين راه را انجام دهد تا به هدف خود برسد و ما بر آنيم تا در اين رساله با مطرح كردن مباحثي چون : هوي و پرستش در لغت و اصطلاح ، ريشه يابي آن و نمودهاي آن در وجود فرد و دادن راه حل ، به فرد آگاهي لازم براي درست انتخاب كردن را بدهيم ؛ به اين اميد كه موفق شده باشيم .

(( هوي )) در لغت به معناي سقوط است ؛ عده اي بيان كرده اند كه اين واژه به معناي ميل و دوست داشتن نيز هست بنابراين اگر هوي را به معناي ميل بگيريم بستگي به متعلَّق آن دارد ، اگر متعلَّق به امور عالي و الهي باشد انسان را به كمال مي رساند و اگر متعلَّق آن امور پست دنيوي باشد انسان را به سقوط و هلاكت مي كشاند .

پرستش ( عبادت )‌ به معناي اطاعت است .

و هوي پرستي يعني اطاعت از امور پست مادي يعني اتباع الهوي و به عبارت ديگر به معناي پيروي كردن از هواي نفس است .

حال كه منظور از هوي پرستي روشن شد بايد بدانيم كه در وجود هر انساني دو جنبه مادي و الهي است كه اگر انسان تمام توجه خود را به امور پست دنيوي معطوف دارد ، شيطان نيز اعمال او را زينت مي دهد ودر یک کلام وجود انسان می شود در این موقع است که آثار آن در تمام زندگی همين علت احاطه هواي نفس بر تمام فكر و ذهن انسان پدیدار است
۱ ـ غفلت از خدا ۲ ـ غفلت از معاد

۳ ـ‌ مقاومت در برابر پيامبران ۴ ـ انحراف و ارتداد از ولايت

آثار پيروي از هواي نفس در اخلاقيات :

۱ ـ اساس تمام رنجهاست ۲ ـ دنيا پرستي ۳ ـ شهوت راني

و در بحث آخر به اين موضوع مي پردازيم كه چه انگيزه هايي به انسان مي تواند كمك كند تا در راه ترك هوا پرستي گام بردارد ؛ چون : توجه به صفات باري تعالي ، فطرت قدرداني در وجود آدمي ، توجه به اينكه هيچ معبودي جز خداي متعال نمي تواند ضرر و يا نفعي براي انسان داشته باشد ، تلاش براي دست يابي به سعادت ، دست يابي به بهشت ، ترس از جهنم ، از بين بردن جهل و علم به . . . .

و در انتها به مراحل ترك هواي نفس قدم مي گذاريم : پيشگيري و پاكسازي

و در امر پاكسازي مي بايست دو مرحلة اساسي راطي كنيم :

الف )‌ مرحله علمي كه بايد از ايمان به خدا و محبت به اولياء او ، ايمان به معاد ، توكل ، علم و عقل سود جست .

ب )‌ مرحله عملي كه در اين مرحله بايد به تمرين ، انتخاب همنشين مناسب ، برنامة عملي خودسازي ( مشارطه ـ مراقبه ـ‌ محاسبه ـ معاقبه ) ، عبادت خالصانه ، استفاده ازوسايل تربيتي ، ايجاد اعتدال در اميال و خواهشها ، سعي در حل مشكلات ديگران و . . .
بپردازيم .

براي تدوين اين نوشتاراز منابع مختلف ؛ كتابهاي اخلاقي،تفسيري، روايي ، لغوي و شعر و حكايات بهره گرفته ايم . همچنين سعي شده است از نرم افزارهاي جامع الاحاديث و جامع التفاسير استفاده شود .

نتيجه اینکه انسان مي تواند با توجه به آن چه كه در وجود او به وديعه گذاشته شده ، راه مستقيم را انتخاب كند و يا به بيراهه رود كه اگر به بيراهه رفت شيطان نيز به او كمك خواهد كرد و آن زمان است كه انسان بخواهد يا نخواهد دچار شرك و بت پرستي ، دنيا پرستي و شهوت راني مي شود ؛ اما خداوند كه خالق همة موجودات است با رحمانيت خود راهي ديگر فرا روي انسانهاي غافل قرار مي دهد و هر فردي مي تواند به تفكر و توجه به صفات باري تعالي ، و نيازش به اين ايزد رئوف و رحيم و همچنين توجه به سعادت دنيا و آخرتش توبه كرده و تمام اراده وجودي خويش را بسيج كند تا بتواند دوباره به راه حق و حقيقت برگردد .

بنا بر اين بايد توجه داشت كه انسان هر موقع كه به سوي خداوند حركت كند و فقط از او كمك بگيرد ، قطعاً به سعادت واقعي ـ قرب إلي الله ـ مي رسد ؛هر چند كه اگر از ابتدا در اين راه حركت مي كرد آسان تر بود ولي حال كه به بيراهه رفته است مي تواند باري ديگر خود را نجات دهد .