زمینه‌ساز همه خیرات در زندگی…«فَطُوبَى لِمَنْ کَانَ نَظَرُهُ عِبَراً وَ سُکُوتُهُ فِکْراً وَ کَلَامُهُ ذِکْراً» پس ، خوش آن كه نگاهش عبرت باشد و سكوتش انديشه و سخنش ذكر خدا، و بر گناه خويش بگريد و مردم از گزند او در امان باشند.
امام صادق(علیه السلام) از پدران بزرگوارشان از امیرالمؤمنین(ع) نقل می‌کند: «جُمِعَ الْخَیْرُ كُلُّهُ فِی ثَلَاثِ خِصَالٍ: النَّظَرِ وَ السُّكُوتِ وَ الْكَلَامِ»
سه چیز را اگر بشود تأمین کرد، همه خیرات مستقیم و غیر مستقیم در اینها داخل است: نگریستن، سکوت و کلام.
«فَکُلُّ نَظَرٍ لَیْسَ فِیهِ اعْتِبَارٌ فَهُوَ سَهْوٌ» هر نگاه کردنی که در آن عبرت گرفتن و اعتبار نباشد؛ سهو است و هیچ فایده‌ای ندارد.
و کُلُّ سُکُوتٍ لَیْسَ فِیهِ فِکْرَةٌ فَهُوَ غَفْلَةٌ» سکوت هم جزو کارهای متعارف و رفتار انسان است. هر سکوتی که در آن فکری نیست، غفلت است.
«وَ کُلُّ کَلَامٍ لَیْسَ فِیهِ ذِکْرٌ فهُوَ لَغْوٌ» می‌فرماید هر کلامی که در آن ذکر، یاد و توجه نیست ـ حالا یا به طور مطلق یا توجه إلی‌الله ـ این کلام لغو است.
«فَطُوبَى لِمَنْ کَانَ نَظَرُهُ عِبَراً وَ سُکُوتُهُ فِکْراً وَ کَلَامُهُ ذِکْراً»
پس ، خوش آن كه نگاهش عبرت باشد و سكوتش انديشه و سخنش ذكر خدا، و بر گناه خويش بگريد و مردم از گزند او در امان باشند.
انسانی که این سه خصوصیات را دارد، بر گناهان و خطاهای خود بگرید؛ این نتیجه همین توجهات است. وقتی ما ساکت هستیم فکر می‌کنیم، وقتی حرف می‌زنیم تذکر در آن است، وقتی نگاه می‌کنیم با سنجش، آن وقت یکی از چیزهایی که مورد نگاه ما است، خود ما و رفتارهای خودمان است که خطاهایمان را پیدا می‌کنیم.
مشکل ما این است که اشتباهات و خطاهای خود را نمی‌فهمیم و نمی‌بینیم.
وقتی فهمیدیم آن وقت عظمت کار را مشاهده می‌کنیم، اگر اهل دل باشیم گریه می‌کنیم.
( الامالی شیخ صدوق، صفحه‌ی ۸۰)
شرح حدیث در دروس خارج مقام معظم رهبری
