همزمان با روز پژوهش وبینار علمی «معرفی کتاب رضای جمهور» باحضور حجت الاسلام والمسلمین آقای الهی پارسا

همزمان با روز پژوهش وبینار علمی «معرفی کتاب رضای جمهور» باحضور حجت الاسلام والمسلمین آقای الهی پارسا برگزار شد.
دراین نشست استاد الهی پارسا، به معرفی کتاب رضای جمهور که دیدگاه های فقهی پیرامون ولایت فقیه ونقش رضایت مردم درآن بررسی شده است، پرداخت. استاد با بیان اهمیت موضوع وحساسیت آن ،مشکلات وموانع تالیف کتاب و روند تدوین دوساله کتاب را بیان فرمود.
ایشان با تبیین مواضع فقها از گذشته تاکنون پیرامون حکومت اسلامی و ولایت فقیه ، مواضع علمی مراجع را دو رویکرد کلی نظریه انتخاب ونظریه انتصاب بیان کردند.
وی گفت: براساس نظریه انتخاب که مشهور علما قائل به این نظریه اند ،معتقدند؛ خداوند هیچکس را بعد از اهل بیت ع به نحو عام برمنصب ولایت نصب نفرموده وهیچ ویژگی هم برای او بیان نکرده است. بلکه مردم باید گرد بیایند ویک نفر را برای حاکمیت انتخاب کنند وگرنه چیزی تحت عنوان ولی فقیه نداریم. به حکم عقل یک دین شناس برای حکومت بر بقیه اولی تر است پس مردم فقیه را برای این جایگاه انتخاب می کنند و او ولایتش را از«انتخاب مردم» دارد. طبق این نظریه نقش مردم در جایگاه ولی فقیه، حداکثری است.
استاد درخصوص تبیین نظریه انتصاب گفتند: طبق نظریه انتصاب خداوند ویژگی های حاکم و ولی را بیان فرموده پس نصب عام وجود دارد .روایاتی مثل؛ «اما الحوادث الواقعه فرجعوا فیه الی روات احادیثنا و…» موید این قول است.طبق این نظریه وظیفه مردم کشف آن شخص با ویژگی های گفته شده است. بدین ترتیب که مردم هر شهر بین علمای خود یک فرد را با ویژگی ها، کشف و انتخاب می کنند و این علما به مجلس خبرگان رهبری راه می یابند.خبرگان که همگی فقهای انتخابی مردم هستند ازبین خود فردی را که بیشترین تطبیق با ویژگی ها را دارد کشف و معرفی می کنندو این چنین ولی فقیه مشخص می شود. دراینجا نقش مردم کشف است.
درادامه ایشان به نظریه سومی بنام «امور حسبه» اشاره فرمودند برمبنای این نظریه امور حسبه یعنی؛ امور مجانین ، صغار و ایتام و درماندگان و مسائلی که جامعه اسلامی را در گیر خودش کرده ،باید توسط فقیه رسیدگی شود و این وظیفه واجب کفایی است. درابتدا این وظیفه برعهده همه است ، وقتی یک مرجع این امر را به عهده بگیرد از ذمه بقیه خارج میشود. چه قائل به نظریه انتخاب باشید یا انتصاب؛ نظریه حسبه امری مسلم است که هیچ کس نمی تواند آن را رد کند. این همان نقطه مهم در بحث ولایت فقیه ونقش مردم است.آیت الله خلخالی از شاگردان مسلم آیت الله خوئی نظرات دقیقی داشتندطبق نظرشارع «رسیدگی به امور بر زمین مانده» از امور حسبیه شمرده می شود و امری مهمتر و بر زمین مانده تر از انتظام جامعه نیست ؟!لذا تشکیل حکومت از ضروریات دین است وبی تفاوتی به آن منجر به نابودی دین می شود.
حسبه دو معنا دارد :مضیق:فقط امور مجانین وایتام و… موسع: امور بر زمین مانده مثل انتظامات جامعه وحکومت و…علمای قدیم مثل مرحوم نراقی وعلمای جدید مثل آیت الله عمید زنجانی وآیت الله خلخالی مبنی بر ولایت فقیه بر مبنای ولایت حسبیه به نحو موسع است.
استاد الهی پارسا وظیفه ونقش مردم برمبنای انتصاب را به دو دسته تقسیم کردند؛
دسته اول:از ادله ما چنین بر می آید که :ولایت منوط به مقبولیت نزد مردم است وحتی ولایت اهل بیت که به نحو نصب خاص است، اگر بدون رضایت وحمایت مردم نباشد مشروع نیست!استناد ایشان سکوت امیرالمومنین ع وخانه نشینی حضرت بعد از ثقیفه است.این نظریه مخدوش است چراکه سکوت حضرت امیر علیه السلام بخاطر کمی یار بوده است.
دسته دوم: اگر پذیرش مردم نباشد، امام معصوم و درغیاب او ولی فقیه، ولی وحاکم منصوب الهی است باید حکومت تشکیل دهد و می تواند برای حفظ حکومت بروی مردم ناراضی شمشیربکشد!! ادله آنها جنگهای سه گانه امیر المومنین ع با قاسطین و ناکثین و مارقین که مردم خودش بودند!!این نظریه نیز مخدوش است چراکه حضرت علی ع با مردم نجنگیدند.بلکه جنگ حضرت با افرادی بود که مقابل حضرت خروج کردند جنگیدند این فرق مهمی دارد.بین محارب و مخالف تفاوت مهمی است.
استاد در نتیجه بحث فرمودند طبق نظریه حسبه کفایت امور انتظام جامعه واجب کفایی است،باتعهد یک مرجع ، این مهم از عهده بقیه برداشته می شود و رضایت وعدم رضایت مردم درآن تاثیری ندارد، نهایتا اینکه رضایت مردم بستر ساز اعمال حاکمیت اسلامی به رهبری ولی فقیه است.گفتنی است این نشست در ۲۵ آذر۱۳۹۹ بصورت نیمه حضوری برگزار شد.